English
Español
Ünlü Türk ekonomist Şant Manukyan ekonomiye dair güncel görünümle ilgili bugün kapsamlı bir değerlendirme paylaştı. Kripto para piyasaları ABD ekonomisinin durumuna bağlı olarak performans gösteriyor. Özellikle kripto paralara kurumsal ilginin artması ve ETF lansmanlarıyla bu etkileşim zirveye ulaştı. Peki Şant Manukyan’ın yorumları ne yönde ve bu kripto paralar için ne anlama geliyor.
Şant Manukyan Ekonomi Tahmini
Bugün erken saatlerde ünlü Türk ekonomist Şant Manukyan güncel duruma dair değerlendirmesini paylaştı. Yayınladığı grafik (aşağıda) ABD’nin çevirmesi gereken borcu gösteriyor. ABD Hazine Tahvilleri’nin (U.S. Treasury Bonds) vade tarihlerini gösteren grafik bu yıl diğer yıllara kıyala 9 trilyon dolarlık büyük bir tahvil vadesine işaret ediyor. Bu yüzden ABD’nin tahvil piyasasına nasıl müdahale edeceği önemli.
ABD hükümeti her yıl borçlanır ve bu borçlar tahvil (bond) ihraç edilerek karşılanır. Yatırımcılardan borç alır ve belli faizle geri öder.
Bu yıl büyük bir borç vadesi varken önünde iki seçenek var.
- Bu borçları yeni tahvillerle çevirebilir. Yani yeni borç alıp eskiyi kapatır.
- Bunları ödemek için bir şekilde kaynak bulabilir ve kripto için tercih edilen seçenek para basabilir.
Çok yüksek faizle yeniden borçlanarak bu borcun çevrilmesi durumunda tahvil faizlerinin artışıyla ABD için maliyetin yükseldiğini görürüz. Ancak faizleri düşük tutmak için piyasaya müdahale edilirse bu kez enflasyon riski artar.
Kripto Paralar Yükselir Mi?
Şant Manukyan “Bir süredir (hisse piyasası için) artık Fed put yok ama (tahvil piyasası için) Bessent Put var” diyerek Trump eliyle destek görebileceğimiz senaryoya dikkat çekiyor.
“ABD endekslerin düşmesini göze alabilir ama getirilerin yükselmesini alamaz anlamına gelen bir söylem bu. Bu tabloya baktığımızda aslında yıllara yayılmış bir hikayenin özetini görüyoruz. Fed varlık alımlarına (QE) başladığında yapmaya çalıştığı piyasanın durasyonunu düşürmek . Bunu yaptığında uzun vadeli tahvilleri alarak yerine para benzeri diyebileceğimiz getirisi çok daha düşük rezerv tipi varlıkları sisteme sokuyor. Böylece getirilerin düşmesini, yatırımcıların örneğin şirket tahvillerine, orada da getiriler çekiciliğini kaybettiğinde, hisselere gitmesine yani risk algısının/portföy yapılarının değişmesine yardımcı oluyor. Zamanı geldiğinde ve bilançosunu küçülttüğünde ise (QE’de aktif olarak alıyordu burada satmak yerine sadece itfa ediyor) Hazine’nin yeni borçlanmalarını yeniden uzun vadeli yaparak durasyonun geri getirmesini bekliyor.” – Şant Manukyan
Fed put nedir? ABD Merkez Bankası (Fed) faizleri düşürerek borsayı destekliyordu. Yani borsa çöküşüyorsa devreye girip kurtarıyordu. Yeni söylem Bessent Put ne? Fed’in önceliği artık borsa değil tahvil piyasası ve bu da Fed Put yerine Bessent Put kavramını ortaya çıkardı. Bessent Put şu anlama geliyor: Eğer ABD tahvil faizleri çok yükselirse, Fed veya ABD Hazine Bakanlığı müdahale eder mi, etmez mi?
Tahvil faizlerinin çok yükselmesiyle ABD’nin yeniden borçlanması çok pahalı hae geleceği, ABD’nin borçlanmakta zorlanacağı ve ekonomik kriz çıkabileceği için hükümetin tahvil faizlerini düşürmek adına bir müdahale yapması bekleniyor. Ancak Bessent Put belirsiz.
Şu an Fed QT (parasal sıkılaştırma) yapıyor yani piyasadan para çekiyor. Ancak geçtiğimiz aylarda özellikle Bostic artık varlık satışlarının, itfalarının (sıkılaşma) durması gerektiğinden bahsetmişti. Fed faizleri düşürmeye başlasa da QT bitmedi.
Bugün ABD ekonomisinin içine saplanıp kaldığı çıkmaz ya ekonomiye büyük bir darbe vuracak ya da QE ile kripto paraların da yükselmesine neden olacak bir genişleme dönemini beraberinde getirecek. Şant Manukyan kısa vadede Fed’in QT’yi sonlandırmasını beklemiyor. Bu durum kripto paraların bir süre daha zayıflığının süreceği anlamına geliyor.
“Yellen faizler düşeceği için kısa vadeli roll ediyoruz diyerek Hazine’nin çıkarını gözettiğini iddia ederken Fed terste kaldı ve QT’ye rağmen durasyon istendiği gibi artmadı. Bu nedenle Miran ve benzerleri para politikasının Fed’de değil Hazinede olduğunu iddia ediyor. Dikkat ederseniz QT sürecinde 2.5 tr dolara kadar yükselen ters repo penceresi bugün sadece 126 bn dolarda ama asıl azaltılması gereken banka rezervleri 2023’ten bu yana yatay. Fed QT’yi hemen sonlandırırsa hata yapmış olur. Ve terste kalan Fed yükselttiği faizlerin ima ettiği kadar sıkı bir para politikası izleyemedi. Neticede enflasyonun geri dönüşü korkuları (hemen dönmeyecek) arttı.” – Şant Manukyan
Peki risk piyasalarında büyük bir çöküş, ayı piyasalarından bahsetmek mümkün mü? Manukyan şimdilik hisse senetlerinden tahvile geçiş olsa da ayı piyasalarından da bahsedilemeyeceğini söylüyor. Özetle bir geçiş dönemindeyiz ve birkaç ay için rota daha net biçimde belli olduğunda risk piyasalarının nereye gideceği de makroekonomik cephede netleşmiş olacak.
“Trump geçtiğimiz hafta resesyondan bahsettiğinde bunun bilinçli bir söylem olduğu ve ekonomiyi yavaşlatarak getirileri düşürmek istediği speküle edildi. Almanya’nın açıkladığı paketin ardından Fransa ve İtalya tahvilleri de artık yükselişe hassas tahvil sınıfında. Ve gerçekten de merkez bankaları açısından da , varsa, önceliğin hisseden tahvillere geçtiğini söylemek hatalı olmaz. Hissede ise henüz bir ayı piyasasına girdiğimiz görüşünde değilim. Ancak elbette ayıları kendime yakın, stopumu ise daha yakın tutuyorum.” – Şant Manukyan
Yaygın olmayan görüş ve kripto paralar için harika senaryo ne? Kripto paralara yaşatılacak boğa piyasalarıyla desteklenen küresel stablecoin yayılımıyla ABD borç ürünlerine (stablecoinlerin rezervi bu varlıklar) talebin hızla artırılması. Ancak bu da ne kadarlık bir talep doğurur belirsiz. Bugünkü haliyle stablecoinlerin toplam değeri 200 milyar dolar civarında.
