Bugün kesinlikle tarihi günlerden biri ve Bitcoin fiyatı enteresan biçimde yazı hazırlandığı sırada sığ volatilite gösteriyor. Sahm kuralı tetiklendi, Bloomberg bunu duyurdu ve büyük bir şeyler olacak. Hisse senedi piyasalarının tek günde 3 trilyon dolar silmiş olması da bize paniğin boyutunu anlatıyor.
Kısa Özet
Bugünkü istihdam verileri Fed’in istediğinden de kötü geldi. Powell daha Çarşamba günü istihdamda daha fazla soğuma görmek istemiyoruz dedi. İşsizlik verisi %4,1 beklenirken %4,3 açıklandı. Fed üyesi Goolsbee tek bir aylık veri üzerinden paniğe kapılmayacağız ancak %4,1 üzerinde kalıcılık Fed’i harekete geçirebilir dedi.
Altın hızla yükseliyor, Sahm kuralı erken resesyon sinyali veriyor ve bu hafta trilyon dolarlık devlerin kazanç raporları kötü oldu. Peki sonuç? 3 trilyon dolarlık kayıp yaşandı ve borsalar henüz kapanmadı.
Sahm Kuralı Nedir?
Bu bir resesyon göstergesi, ABD Fed tarafından ne zaman resesyona girildiğini belirlemek için kullanılır. ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu’ndan (BLS) gelen işsizlik verilerini izler. Peki ismi nereden geliyor? Federal Rezerv ve Ekonomik Danışmanlar Konseyi’nde çalışmış ekonomist Claudia Sahm’dan gelmekte.
Brookings Enstitüsü’nün resesyon sırasında ekonomiyi istikrara kavuşturmak için maliye politikasının kullanımı konusunda hazırladığı bir raporda bu kurala ismini veren Sahm ekonomik refahla ilgili bir bölüm yazdı. Burada ekonomik refah için vatandaşlara otomatik olarak dengeleyici ödemeler yapmayı öneren bir maliye politikasından bahsediliyor. Ödemeleri tetikleyecek ana koşulun ana hatları bu raporda belirlendi ve Sahm kuralı olarak isimlendirildi.
Sahm metriği %0,5’in üzerine çıktığında resesyon sinyali verir. Sahm Resesyon Göstergesi, ulusal işsizlik oranının (U3) üç aylık hareketli ortalaması önceki 12 ayın en düşük seviyesine göre yüzde 0,50 puan veya daha fazla arttığında teknik olarak tetikleniyor.
Sahm Kuralı Tetiklendi
Bloomberg raporuna göre bu tetiklendi. Tarihsel olarak bu kural 1950’den bu yana her resesyonda erken tetiklenmiştir. Aynı zaman diliminde sadece bir kez yanlış pozitif sonuç vermiştir ki o da 1959 yılında gerçekleşmiştir ve o zaman bile resesyona girmeden önce sadece altı ay geçmişti.
Bunun tetiklenip tetiklenmediğini anlamak zor değil. İşsizlik oranının 3 aylık ortalaması %4,1 ve 12 ayın en düşük seviyesine göre yarım puan daha yüksek. Üstelik Temmuz ayı için bu rakam 70bp daha yüksek. Fed üyesi Goolsbee bu yüzden birkaç saat önceki konuşmasında %4,1 üzerindeki işsizlik oranı Fed’i harekete geçmeye itmeli ve bir aylık veriye göre paniklemeyeceğiz dedi. Ufak bir detay daha vereyim PMI verileri de uzun süredir hiç iyi gelmiyor, bu da ekonomik durgunluk (resesyon) hikayesini destekliyor.
3 Trilyon Dolar Silindi
Resesyon bugünkü veriyle teyit edildi. Uzun süre partime işler nedeniyle istihdam güçlü geliyordu. Ancak son birkaç aydır kurum istihdam verilerini resesyon lehine revize ediyor. Fed ısrarla 1 yıldır faizi tavanda tutuyor ve %3’e düşen enflasyona rağmen inadından bu haftaki toplantıda da vazgeçmedi.
İşletmeler zor durumda, trilyon dolarlık şirketler beklenti altı kazanç açıklıyor ve Fed’in artık ani biçimde harekete geçmesi gereken günler geldi. Fed üyeleri veya direkt Powell’ın Eylül ayında 50bp indirim yapmayı düşünüyoruz tarzında açıklamalar yapması çok şaşırtıcı olmaz.
Diğer ihtimalse Ağustos verilerini görmek için Eylül ayını beklerle ve yine büyük bir iyileşme olmazsa Eylül ayında 50bp indirim + bu ay 100bp ve üzerinde potansiyel kesintiyi konuşmaya başlarlar.
Veya %2 hedefi için mevcutta %3 olan enflasyon nedeniyle Eylül ayında da indirim yapmayıp ABD’yi toparlanması zor bir ekonomik durgunluğa iterler. Bu tüm dünya borsalarında devasa yıkımlar doğurabilir.
Son 1 Haftada Neler Oldu?
Küresel ekonomi anlamında 1 haftada ne gibi gelişmeler oldu? The Kobeissi Letter şöyle özetliyor;
- Japonya borsası 2020’den bu yana en büyük günlük düşüşünü kaydetti.
- ABD’de işsizlik oranı son 3 yılın en yüksek seviyesi olan %4,3’e yükseldi.
- Starbucks, $SBUX, mağaza trafiğinde %6’lık bir düşüş bildirdi
- Intel, $INTC, 1 gün içinde değerinin üçte birini sildi.
- Amazon, $AMZN, beklenenden daha düşük gelirle düştü
- 10 yıllık tahvil getirisi 1 haftada 40+ baz puan düştü
- ISM İmalat Endeksi 46,8’e gerileyerek Ağustos 2023’ten bu yana en düşük seviyesine indi.
- JPMorgan, Fed’in hem Eylül hem de Kasım aylarında yarım puanlık faiz indirimlerine gideceğini tahmin ediyor.
- Citi, Eylül ve Kasım aylarında yarım puanlık bir Fed faiz indirimi öngörüyor.
Powell’ın yumuşak iniş hikayesi sınırları zorlaması nedeniyle ortadan kalkmış görünüyor.
Sonuç
Fed faizleri indireceğinin sinyalini vermek zorunda kalacak gibi görünüyor. Bu da kripto, altın ve gümüş için daha fazla yükseliş anlamına gelir. Altın portföylerde teminat olarak kullanılıyor, bu yüzden insanlar teminat çağrısı aldıklarında nakit veya nakit eşdeğerine koşuyorlar bu yüzden istikrarlı biçimde artıyor. Bu da borsalar, piyasalar zayıflarken mantıklı biçimde yükselmesi anlamına geliyor.
