Eğer trendi takip ediyorsanız özelikle son 5-6 aydır NFT kavramını duyuyor olmasınız. Kendi fotoğrafını yayınlayıp milyoner olanlar veya bir NFT için milyonlarca dolar ödeyenler, hepsi gündemde yer edindi. Peki NFT’ler tam olarak nedir? NFT’ler nasıl çalışıyor?
Non-Fungible Token (NFT) Nedir?
Takas edilemez token, ya da İngilizcedeki popüler ismiyle non-fungible token, dijital bir varlığın benzersiz olduğunu ve bu nedenle birbirinin yerine geçemeyeceğini onaylayan, blockchain adı verilen bir dijital defterde depolanan veri birimidir. Örneğin para, ekonomide değiştirilebilir bir varlıktır. Birimlere bölünmüştür ve değer kaybetmeden veya değer kazanmadan kolayca değiştirilebilir. Yani 2 adet 10 dolar ile 1 tane 20 dolarlık banknot alabilirsiniz.
Altın, kripto para birimleri ve hisse senetleri, değiştirilebilir varlıklara örnektir.
Öte yandan, karşılıksız bir varlık, tablo veya ev gibi benzersiz bir öğedir. Bir sanat eseri çoğaltılabilse veya fotoğraflansa bile orijinal eserle aynı değeri taşımayacaktır. Ayrıca, NFT‘ler bir blockchain defterinde tutulan dijital veri birimleridir. Değiştirilemez her bir token, bir dijital varlığın benzersiz olduğunu ve değiştirilemez olduğunu gösteren bir orijinallik sertifikası görevi görür. Bir blockchain’i benzersiz kılan kriptografik konsept nedeniyle, bir NFT asla değiştirilemez, ayarlanamaz veya çalınamaz.
NFT Kullanım Alanları
NFT’ler, etkinlik biletleri de dahil olmak üzere çeşitli amaçlar için kullanılır. Argüman, biletlerin değiştirilemez bir token ile (NFT) oluşturulması ve değiştirilmesi durumunda, sistemde ticaretin bir kaydının korunmasıdır. Sonuç olarak, çalma veya sahte biletleri kullanmaya teşebbüs etme olasılığı yoktur. Bunun nedeni, o bilete bağlı blockchain’deki tokenin (NFT) değiştirilememesidir.
NFT’ler moda endüstrisindeki birkaç önemli zorluğu çözme potansiyeline sahiptir. Başlangıç olarak, dijital bir orijinallik kaydına sahip olmak, sahte öğelerin tespit edilmesine yardımcı olur. Bir NFT, gerçekliğini kanıtlamak için lüks bir nesneye bağlanabilir.
Benzer şekilde, değiştirilemez bir token (NFT), bir öğenin menşei hakkında, örneğin kullanılan malzemeler, nereden geldikleri ve ne kadar yol kat ettiği gibi önemli bilgiler sağlayabilir. Bu, moda ve sürdürülebilirlik gibi konular daha belirgin hale geldikçe insanların daha etik kararlar almasına yardımcı olabilir. Bunun gibi 12 kullanım alanını gün içinde CoinTürk üzerinden paylaştık, detaylar için inceleyebilirsiniz.
Doğrudan NFT Yatırımı
NFT alıp satmak, NFT yatırımına başlamanın en basit ve en belirgin yoludur. Satılık bir NFT keşfetmek için özel bir pazaryerine veya uygulamaya gitmeniz gerekecek. Her biri biraz farklı özellik veya avantajlara sahip çok sayıda çevrimiçi pazar yeri vardır.
İşlemi tamamlamak için herhangi bir cüzdana değil, dijital bir cüzdana ihtiyacınız olacak. Tüm cüzdanlar NTF’leri desteklemez, bu yüzden destekleyen birini seçtiğinizden emin olun. Cüzdanı kurduktan ilgili cüzdan adresine kripto para göndermelisiniz. Örneğin Phantom cüzdan ile Magiceden üzerinden NFT alacaksanız Solana ağı aracılığıyla SOL gönderebilirsiniz. Her cüzdanın farklı özellikleri vardır, Ethereum ağı üzerinden Phantom cüzdanınıza ETH gönderirseniz işleminiz başarısız olacaktır.
Bunun dışında NFT odaklı kripto girişimlerinin yerel tokenlerine yatırım yapabilirsiniz. Böylece merkezi borsalar ve DeFi üzerinden de daha basit şekilde (dolaylı yoldan) NFT’lere yatırım yapabilirsiniz.
NFT Oluşturma ve Satma
Kendi NFT koleksiyonunuzu oluşturup bunu satabilir misiniz? Tabi ki, fakat OpenSea gibi yoğun işlem hacmine sahip platformlarda NFT üretmenin bir bedeli vardır. Dijital varlık geliştirmenin kendisi herhangi bir özel beceri gerektirmez; örneğin, Paint ile bir dijital sanat eseri yapmak istiyorsanız, kesinlikle yapabilirsiniz. Kaybedeceğiniz tek şey bu eserleri NFT’ye çevirirken ödeyeceğiniz işlem ücretleri olur.
NFT’ye izin veren çoğu blockchain, kullanılabilecek şablonlara sahip olacaktır. Örneğin, Ethereum, çoğu NFT’yi oluşturmak için kullanılan ERC-721’e sahiptir. ERC-1155 standardı, konser biletleri ve çeşitli oyun öğeleri gibi yarı değiştirilebilir tokenler için kullanılır. EIP-2309, içerik üreticilerin tek bir işlemde ihtiyaç duydukları kadar NFT basmasına olanak tanıyan yeni bir standarttır.
NFT Pazar Yerleri (Yatırım Yapabileceğiniz Platformlar)
NFT alıp satabileceğiniz birçok platform bulunuyor. Bunlardan en bilinenlere kısaca göz atalım.
OpenSea
Dünyanın en büyük NFT platformudur. Tüm NFT alış/satışının büyük bölümü burada gerçekleşir. Yatırımcılar, sanat eserleri ve koleksiyonlar ile alan adları dahil olmak üzere çeşitli NFT’leri buradan alıp satabilir. Yaklaşık 700 proje mevcut ve ücretler yüzde 2,5 satıcı işlem ücreti ile makul. OpenSea, Ethereum dahil çok sayıda farklı ödeme yöntemini kabul eder. Genel olarak, çeşitli ürün teklifleri ve kullanımı kolay bir ara yüz ile NFT yatırımına yeni başlayan yatırımcılar için iyi bir seçimdir.
Rarible
Alıcıları ve satıcıları buluşturan başka bir büyük NFT ticaret platformu Rarible’dır. Kullanıcı dostu platformda olağanüstü bir dijital sanat eseri ve meme portföyü mevcuttur. Rarible, Ethereum ile birlikte işlem yapmaya izin vermek için kullanılan dijital para birimi RARI’ye de sahiptir. RARI’ya sahip olmanın faydalarından biri, yatırımcıların platform değişikliklerine oy verebilmesi ve satılan sanat eseri üzerinde söz sahibi olabilmesidir. NFT yatırım platformu, ayrıca OpenSea ile ortaklık kurmuştur ve her satış yüzde 2,5 komisyona tabidir.
Nifty Gateway
Nifty Gateway, ABD dolarına dayalı merkezi bir pazardır. ‘Nifties‘ olarak bilinen güzel sanatlar ve koleksiyonlar satın alınabilir ve satılabilir. Ayrıca şirket, yalnızca sınırlı bir süre için erişilebilen sınırlı sayıda koleksiyon sunmak için yenilikçi markalarla iş birliği yapıyor.
Magiceden ve Fractal
Bu platformlar aracılığıyla da NFT yatırımı yapabilirsiniz. Solana tabanlı Phantom cüzdan sayesinde daha Solana ağında daha düşük işlem ücreti ödersiniz. Ethereum ile alım yaptığımızda yüksek gaz ücretleri aldığınız koleksiyon parçasının fiyatına eşit olabilir. Solana tabanlı bu platformlarda ise işlem ücretleri sıfıra yakındır.
