Metaverse git gide hayatımıza dahil oluyor ve bu alanda çok çeşitli araştırmalar ve girişimler ile karşılaşıyoruz. İnönü Üniversitesi Oral Diagnoz ve Radyoloji Anabilim Dalı’ndan Duygu Çelik Özen, yine Oral Diagnoz ve Radyoloji Anabilim Dalı’ndan Şuayip Burak Duman ve Çocuk Diş Hekimliği Anabilim Dalı’ndan Sacide Duman “European Archives of Paediatric Dentistry” dergisinde “Pediatrik Diş Hekimliğinde Metaverse” adlı bir makale yayınladılar. Metaverse’ü ve çocuk diş hekimliğini birleştiren bu makalede pek çok önemli ve ufuk açıcı noktaya değinildiğini görüyoruz.
Metaverse ve Tıp Alanı
Makalede metaverse’ün, fiziksel gerçekliği ve dijital sanal ortamı birleştiren çok kullanıcılı, birbirine bağlı bir sosyal ağlar kümesi olarak tanımlanıyor. Ayrıca metaverse’ün Sanal Gerçeklik (VR), Genişletilmiş Gerçeklik (XR) ve Artırılmış Gerçeklik (AR) teknolojilerini tek bir büyük ağda topladıkları da ifade ediliyor. Tüm bunlar sayesinde ise sanal ortamda dokunmanın ve hissetmenin mümkün hale gelebileceği dile getiriliyor.
Bilim insanları tıp ve metaverse noktasında yaptıkları açıklamalarda, “Tıp eğitimi, teşhis ve tedavi, klinik araştırma, konsültasyon ve hatta kapsamlı sağlık hizmetlerinin yakında AR ve VR gözlüklerinden ve Medical Internet of Things (MIoT) sisteminden oluşan bir metaverse platformunda gerçekleştirilebileceği tahmin ediliyor. Tıp alanı olarak diş hekimliğinde de sanal gerçeklik üzerine yapılan çalışmaların sayısı artmaktadır.” sözleri kullanılıyor.
Bu noktada çocuk diş hekimliği konusuna değinen bilim insanları, pediatrik diş hekimliği alanında da bu konuyla ilgili az sayıda çalışma olduğunu ama ağız hijyeni, travma, diş kaygısı gibi alanlarda ilgi çekici ve eğitici olabileceğini düşündüklerini ifade ediyor.
Pediatrik Diş Hekimliğinde Metaverse
Duygu Çelik Özen, Şuayip Burak Duman ve Sacide Duman kaleme aldıkları makalede, çocuklarda motor becerilerin gelişmesinden sonra ağız sağlığı konusunda bilgilendirilmelerinin oldukça önemli olduğunu ve teknolojinin getirdiği yeniliklerle birlikte internetten ulaşılabilecek eğitim videolarının bu noktada önemli olacağını ifade ediyor. Metaverse’ü de işin içine dahil eden açıklamalarda, “Bu videolar çocuklar için daha eğlenceli ve akılda kalıcı olabilir. Metaverse teknolojisi sayesinde ise çocuklar bu videolardan çok daha gerçekçi şekilde sanal dünyaya fiziksel olarak dahil olabiliyor ve bu simülasyon ortamında ağız hijyenini öğrenebiliyor.” sözleri kullanılıyor.
Bu durumda bilim insanları, çocukların tüm ağız hijyeni uygulamalarını geliştirmeleri için belirli yaşlara uygun eğitici oyunlar tasarlanabileceğini dile getiriyor. Buna ek olarak metaverse’ün ebeveynlere de yardımcı olabileceği belirtiliyor. Yapılan açıklamalara göre, ebeveynlerin sanal gerçeklik ortamında çocuklarının ve kendilerinin diş sağlığı farkındalığını artırmalarına yardımcı olmak için bilgilendirme toplantıları yapılabilir ve ulaşım kolaylığı ile daha yüksek katılım sağlanabilir.
Bunların yanında Duygu Çelik Özen, Şuayip Burak Duman ve Sacide Duman, diş tedavisi sırasında çocukluk döneminde yaşanan korkuların da metaverse ile çözülebileceğini ifade ediyor. Konuyla ilgili olarak, “Pediatrik diş hekimliği kliniklerinde bu kaygıyı yaşayan çocuklarda basit ve gelişmiş davranış yönlendirme teknikleri kullanılabilir. Çocuklara uygulanan diş hekimliği prosedürlerinde VR’nin ağrı algısı üzerindeki etkinliğini inceleyen araştırmacılar, VR kullanımının ağrı ve kaygıyı hafifletmek için etkili bir oyalama aracı olduğunu buldular.” sözleri kullanılıyor.
Ancak bu noktada bilim insanlarına göre çocukların metaverse teknolojisini kullanarak diş kliniğine ziyareti ve diş tedavisini önceden deneyimleyebilmeleri oyalama yönteminden çok daha faydalı olabilir. Çünkü böylece çocukların kaygıya neden olan acı korkusunun, öncelikle bu sanal evrende acısız bir deneyim yaşayarak azaltılabileceği ifade ediliyor.
Son olarak makale diş travması durumuna değiniyor. Çocuklarda sık görülen bu travmatik diş yaralanmalarında diş kliniğine gitmesinin ne kadar sürdüğü ve gidene kadar nasıl bir yol izleyeceği konusunda hastayı bilgilendirmek çok önemli olduğu ifade ediliyor. Yapılan açıklamalara göre, metaverse platformunda oluşturulan travma farkındalık simülasyonu ile ebeveynler ve hatta çocuklar dental travma yönetimi için acil müdahaleler ve kurumlar hakkında bilgi alabilir ve dental travmalar daha oluşmadan önlenebilir.
Metaverse uygulamalarının aile, okul ve sosyal platformlarda uygulanmasının diş sağlığının korunmasına destek olacağını ifade eden bilim insanları bu konuda çok daha fazla girişim olması gerektiğini dile getiriyor.
