Kripto para endüstrisi dünyanın en büyük ar-ge merkezini temsil ediyor. Bunların yapı taşlarından biri de Cardano’dur. Yıllardır kripto para yatırımcılarının yoğun ilgisiyle karşılaşan popüler akıllı sözleşme platformu piyasa değerine göre zirvedekilerle yan yana bulunuyor. Ancak akıllı sözleşme yetenekleri ve ekosistem inşası konusunda halen geride. Kaderi ise DJED’in elinde gibi görünüyor.
Cardano DJED Çöktü Mü?
Cardano ekosisteminin ayakta durabilen ilk algoritmik stablecoini DJED yakın zamanda ciddi anlamda sallandı. Yine de piyasa değeri açısından en yüksek beşinci kripto para birimine sahip Cardano, algoritmik bir stablecoinin bu versiyonunun geçen yıl Terra’nın UST token’ının erimesinden kalan şüpheciliğin üstesinden gelebileceğini göstermeye kararlı.
Geçen hafta, CoinMarketCap ve CoinGecko’daki verilere göre stablecoin DJED’in 96 sente kadar düştüğünü gördük. ABD doların sabitlenmiş bu tokenlerin 0,96 veya 0,87 dolar seviyelerine düşmesi kabul edilebilir değil. Nitekim DJED yaşadığı bu sorunla ADA Coin fiyatını da önemli ölçüde tehdit etti. Cardano adına DJED’i geliştiren blockchain girişimi COTI, Coingecko’daki 0,86 dolarlık fiyatı bir entegrasyon hatası olarak tanımladı.
DJED Geleceği
DeFiLlama’ya DJED’in piyasaya sürülmesinden bir ay sonra kilitlenen toplam 10,5 milyon dolar seviyesine yükseldi. Bu onu Cardano ekosistemindeki en büyük dördüncü akıllı sözleşme platformu yapıyor. Peki DJED güvenilir mi? Terra UST ile benzer bir mekanizmaya sahip olduğu ve çökeceği iddiaları ne kadar gerçekçi? DJED’in Terra’nın UST’sinden ne kadar farklı olduğu sorusuna Hoskinson tek bir kelimeyle yanıt verdi o da “Aşırı teminatlandırma” oldu. Bu, stablecoin’in değerinin birkaç katı bir rezerv tarafından desteklendiği anlamına geliyor.
DJED’deki düşüşler sosyal medyada endişe yarattı. Eleştirmenler, stablecoin’in çalışma şeklinden rahatsızlık duyuyor ve teminatlandırma yaklaşımının protokolün güvenliği için önemli bir risk olduğunu söylüyor. Teklifin merkezinde ‘aşırı teminatlandırma’ yer alıyor. DJED’in protokolü minimum %400 rezerv oranı gerektiriyor. Pratikte bu, yeni DJED stablecoinlerinin yalnızca rezervin değeri ödenmemiş DJED arzının en az dört katı olduğunda ‘basılabileceği’ anlamına geliyor.
DJED’in rezervi tamamen Cardano’nun yerel tokenı olan ADA’dan oluşuyor. Cardano ekosisteminin tanınan isimlerinden Subcritical şunları söylüyor;
“İnsanlar aşırı teminatlı olsalar bile algoritma kontrollü stablecoinlerden hala çekiniyor. Topluluktaki pek çok kişi buna ihtiyacımız olduğundan emin değil ve fiat destekli bir stablecoine sahip olma fikri daha cazip geliyor.”
2021 yılında, Ergo ağında DJED’in SigmaUSD adlı önceki bir versiyonuna karşı bir stablecoin’in rezervlerine yapılan bir baskında bir güvenlik açığından yararlanıldı. Saldırıyı detaylandıran Ergo blog gönderisine göre, SHEN’in bir benzeri olan SigRSV adlı rezerv token sahipleri, saldırganın rezervleri %400 oranında kilitli tutan bir boşluktan yararlanması nedeniyle fonlarını kullanamaz hale geldi. DJED’in whitepaper’ı, rezerv boşaltma saldırıları olarak bilinen bu tür olayların riskini kabul etti. Aynı zamanda, SigmaUSD’de daha sonra yapılan ayarlamaların daha fazla saldırıyı önlemiş gibi göründüğünü belirtti. Raporda ayrıca SigmaUSD’nin, Mayıs 2021’de Bitcoin’in 35.000 doların altına düştüğü ve ancak iki ay sonra toparlanabildiği bir piyasa çöküşü sırasında sabitliğini koruyabildiği belirtildi.
Tüm bu kaosun ortasında Cardano (ADA) fiyatının kaderi büyük ölçüde DJED’in başarısına bağlı. Eğer DJED yeterince popüler olur ve güvenirliğini ispatlarsa Cardano DeFi ekosistemi genişleyecek, tokene olan ihtiyaç ADA Coin talebini artıracak ve doğal olarak ADA Coin fiyatının LUNA/UST arasındaki ilişkiye benzer şekilde yukarı pompalandığını göreceğiz.