Dünyanın en büyük kredi derecelendirme kuruluşlarından biri, merkez bankası dijital para birimlerinin (CBDC) mevcut finansal sistemleri değiştirebileceğine inanıyor. Fitch Ratings, son raporunda CBDC’lerin küresel finansal sistemi nasıl etkileyebileceğini inceledi ve hükümetlere finansal verileri ve yeni finansal politika seçeneklerini izlemek için yeni bir yol sağladı.
Merkez Bankası Dijital Para Birimleri
Dünyadaki birçok merkez bankası CBDC’lerle ilgileniyor. Bahamalar gibi bazıları merkez bankası dijital para birimlerini çoktan piyasaya sürerken, Çin gibi diğerleri ise ileri geliştirme aşamasında bulunuyor. Bunun yanında ABD ve İngiltere gibi bazı ülkeler hala bir CBDC’nin fizibilitesini ve bunun finansal sistem üzerinde ne gibi bir etkisi olacağını araştırıyor.
Fitch Ratings’e göre ise hem riskler hem faydalar olacak ve merkez bankaları riskleri ve faydaları dengelemek zorunda kalacak. Kredi derecelendirme kuruluşu, nakit ödemelerin azaldığı bir dönemde, CBDC‘lerin merkez bankalarının finansal sistem üzerindeki güçlü konumlarını korumaları için kritik önem taşıdığına inanıyor.
New York merkezli firma, “Bireysel CBDC’lerin temel faydaları, otorite destekli nakitsiz ödemeleri toplumun daha geniş şekilde dijitalleşmesine adım atılarak yeniliklerle geliştirme potansiyellerinde yatıyor.” sözlerini kullanıyor.
Dijitalleşme ve Nakit Ödemeler
Nakit ödemeler, küresel olarak çoğu ekonomide istikrarlı bir düşüş yaşıyor. Mobil ödemelerin daha hızlı ve daha ucuz hale gelmesi ve gelişmekte olan ülkelerde bile cep telefonu kullanımının artmasıyla birlikte, çoğu insan dijital ödemeleri seçiyor. Nakitsiz ödemelerde dünya lideri olan İsveç’te, nakit ödemelerin payı %1,5’ten az. Çin’de bu oran %4’ün biraz altında.
Öte yandan dijital ödemeler yeni fırsatlar yaratıyor ve dijital ekonomiye güç veriyor. Bununla birlikte aynı zamanda bazı riskler de barındırıyor. Yapılan açıklamalara göre, genellikle özel sektörden oligopollerin yaratılması şeklinde oluşabilir. Bu, birçok düzenleyicinin Facebook tarafından piyasaya sürülmesi planlanan Diem (eski adıyla Libra) stablecoin’ini reddetmesinin temel nedenlerinden biri olarak nitelendiriliyor.
Bununla birlikte Fitch Ratings bir stablecoin’in merkez bankalarının ödeme sektöründe özel sektör oligopollerinin oluşumunu engellemesini sağlayabileceğine inanıyor. Konuyla ilgili olarak, “CBDC’lerin yaygın kullanımı, bu sağlayıcıların ödemelerle ilgili veriler üzerindeki kontrolünü aşındırabilir ve merkez bankalarının finansal işlem verilerini izleme kapasitesini artırarak finansal suçların önlenmesine yardımcı olabilir.” sözlerini kullandı.
