Türkiye ekonomisi ABD’yle yaşanan kriz sonrası zor günler geçiriyor. Geçtiğimiz haftayı 6,4 bandında kapatan dolar/TL’nin yükselişi elde ettiğimiz güncel verilere göre henüz durdurulabilmiş değil. Türk Lirası, Asya’daki borsaların gece saatlerinde açılmasıyla birlikte dolar karşısında değer kaybetmeye devam ediyor. Tüm Türkiye hatta dünya merakla piyasaların açılmasını ve Türk Lirası’nın vereceği reaksiyonu bekliyordu.
Asya’daki borsalar 22:00 itibariyle işleme açıldı. Dolar 7,16’dan işlem görürken Euro ise 8,10 bandını geçti. Her ne kadar hükümet tarafından önleyici adımlar atılsa da bu pek de etkili olmadı. Gece geç saatlerde Cumhurbaşkanlığı’ndan da konuyla ilgili şu açıklama yapıldı:
Türkiye bir ekonomik savaş vermektedir. Ekonomik savaşı millet ve devletle birlikte kazanacağız. Mevduatlara el konulacak diye bir açıklama yapılmadı. Piyasaları tedirgin etme çabaları kabul edilemez.
Yine aynı saatlerde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu SWAP işlemlerine sınırlama getirildiğini şu ifadelerle duyurdu:
Bankaların yurtdışı yerleşiklerle yaptıkları bir bacağı döviz diğer bacağı TL olan para swaplarından, işlemin başlangıç tarihinde spotta yurtiçi bankaların TL verip döviz aldıkları swap işlemleri ile yine bu mahiyetteki swap benzeri (spot + vadeli döviz işlemi) işlemler toplamı bankaların en son hesapladıkları yasal öz kaynaklarının %50’sini geçemeyecek olup, bu minvalde mevcut aşımlar giderilinceye kadar yeni bir işlem yapılamayacak ve bu mahiyetteki vadesi gelen işlemler yenilenemeyecektir. Söz konusu oran günlük olarak solo ve konsolide bazda hesaplanacaktır. Kamuoyuna saygı ile duyurulur.
Türk kripto para topluluğunun sevilen ve önde gelen isimlerinden Erkan Öz, Türkiye’nin içinde bulunduğu durumdan kurtulması için yapılması gerekenleri yorumladı.
2-Yıl 2016, 15 Temmuz’dan sadece 2,5 ay sonra
KanalT’de sayın ErkanMacit’in konuğu olmuştum
-Trump’ın Seçilebileceğini
-Trump seçilirse FED’in sert bir daraltma başlatacağını (piyasadan dolar çekeceğini)
-15 Temmuz’un ikinci dalgasının ekonomik olacağını
— Erkan Öz (@_ErkanOz) August 11, 2018
4-Geldiğimiz noktada ne yapılabilir?
Yine aynı yayında
Türkiye’nin en kötü senaryoda da yıkılmayacağını belirtmiştim. Ama büyük sıkıntılar çekebiliriz.
Siyasi tedbirler konusuna detaylı girmeyeceğim. ABD’ye boyun eğmek elbette söz konusu olamaz. Zaten bu işe de yaramaz.
— Erkan Öz (@_ErkanOz) August 11, 2018
6-Yapısal Reform ne olduğu söylenmiyorsa işçiye-çalışana kazıktır. Zaten döviz açığı ve ABD ile siyasi sorunlar varken pek bir işe yaramayacaktır.
-Teknoloji yatırımı, üretim ekonomisi vs evet. Bunlar çok gerekli ama zaman alacak konular, şuan acil müdahale gerek.
— Erkan Öz (@_ErkanOz) August 11, 2018
8-Eğer kredi bulamazsa Türkiye geçici sermaye kontrolleri uygulamak zorunda kalabilir: Kurun sabitlenmesi. TL’nin offshore işlemlere kapatılması. Yabancı yatırıma süre getirilmesi. Örneğin 1 yıldan önce çıkamazsın gibi. Bu çok daha az olasılık. İnşallah mecbur kalınmaz.
— Erkan Öz (@_ErkanOz) August 11, 2018
10-Küresel krize hazırlıksız yakalanmamak için Türkiye kademeli olarak rezervlerini dolar vb kağıt varlıklardan yakın dönemde değeri yükselecek sınırlı-sağlam varlıklara (altın, gümüş, bitcoin vb) geçirmelidir.
— Erkan Öz (@_ErkanOz) August 11, 2018
12-Acil müdahale ile kan kaybı durdurulduktan sonra gelecek 10 yılda:
-Yatırımların ağırlığı özellikle rezidans-avm inşaatları yerine stratejik üretim projelerine başta cari açığı ortadan kaldıracak Toryum reaktörleri vb kaydırılmalı.
— Erkan Öz (@_ErkanOz) August 11, 2018
14-Ayrıca güneş, rüzgar, jeotermal ne kadar yerli ve yenilebilir kaynak varsa hızla devreye sokmalıyız. Bunun ardından teknoloji ve özellikle yazılım öncelik olmalı. Savunma sanayiinde de zaten güzel bir ivme var bu da gelişecektir.
— Erkan Öz (@_ErkanOz) August 11, 2018
16-Türkiye organik tarıma yönelip, yerli ürünler ile dünyada sağlıklı yiyeceğin markası haline getirilmeli. Sağlıklı yiyecekleri teşvik ve sağlıksızlara yüksek vergi ile hastane-sosyal güvenlik harcamaları düşürülmeli.
— Erkan Öz (@_ErkanOz) August 11, 2018
18-Eğitim sistemi ekonominin ve çağın ihtiyaçlarına göre dizayn edilmeli.
Ayrıştırıcı değil farklı grupların uyumunu sağlayacak bir düzenleme yapılmalı
— Erkan Öz (@_ErkanOz) August 11, 2018
20-Borç ve faiz temelli FED merkezli sistemden çıkmadıkça dolar gider IMF parası SDR gelir yine aynı acıları yaşarız.
Bu kadar eleştirdikleri Bitcoin faizsiz bir paradır. Tıpkı altın ve gümüş gibi üretimi iş ve emeğe dayanır.
— Erkan Öz (@_ErkanOz) August 11, 2018
22-Liyakat, hukuk, demokrasi, adalet, hakça bölüşüm olursa ancak kardeşlik ve birlik olur. Bunlar her zaman zaten temel şartlar…
— Erkan Öz (@_ErkanOz) August 11, 2018
Türk Lirası gece geç saatlerde değer kaybetmeye devam ederken aynı zamanda Twitter gündeminde de yer edinmeyi başardı. Cornell profesörü Emin Gün Sirer ve Ethereum’un kurucusu Vitalik Buterin Türk Lirasını tartıştı. Tüm bu gelişmeler ardı ardına yaşanırken Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) ekonomiyle ilgili manipülatif haber yapanlarla ilgili inceleme başlattığını duyurdu.
