Blockchain, çoğunlukla Bitcoin‘in altında yatan ve Bitcoin’e güç veren teknoloji olarak biliniyor. Ama ilk olarak Satoshi Nakamoto tarafından tanıtılan Blockchain teknolojisi, bugün birçok alanda kullanılıyor. Çünkü Blockchain, büyük, halka açık, güvenli, merkezi olmayan bir veri iletim sistemi olarak karşımıza çıkıyor. Bu özellikleri Blockchain’i neredeyse her alanda kullanılabilir hale getiriyor.
Blockchain Teknolojisi ve Oral Radyoloji
Blockchain teknolojisi tıp alanında da birçok yenilik getirdi. Özellikle kayıtların güvenli bir şekilde saklanabilmesi adında Blockchain tıp alanında da kullanılabilir. Sağlığın bir dalı olan diş hekimliğinde kullanılmaya başlayan Blockchain teknolojisi üzerine Türkiye’den Eskişehir Osmangazi Üniversitesi’nden Doçent Doktor İbrahim Şevki Bayrakdar, Ordu Üniversitesi’nden Doçent Doktor Yasin Yasa, İnönü Üniversitesi’nden Doçent Doktor Şuayip Burak Duman ve Ankara Üniversitesi’nden Profesör Kaan Orhan bir çalışma yayınladı. Yayınlanan bu çalışmaya, diş hekimliği alanında önemli bir dergi olan OOOOJournal’da yer verildi.
Çalışmaya göre, sağlık hizmetlerinde büyük veri analitiğinin uygulanması radyolojide birçok olumlu ve hayat kurtarıcı sonuç doğuruyor. Ancak bu durum artan maliyetleri de beraberinde getiriyor. Dolayısıyla bu alanda Blockchain’in kullanımı oldukça büyük faydalar sağlayabilir.
Yapılan çalışmada Blockchain’in oral radyoloji alanında sağlayabileceği faydalar şu şekilde sıralanıyor:
- Güvenlik
- Veri Depolaması
- Veri Değişimi
Blockchain ve Güvenlik
Çalışmaya göre, elektronik tıbbi kayıtların tutulması hem zor bir görev hem de etik ve yasal sorumluluklar açısından büyük önem taşıyor. Blockchain’in uygulanmasında merkezi olmayan node’lar kullanılıyor bu da Blockchain’de yer alan verileri, saldırılara ve sonradan değişimlere karşı daha korunaklı hale getiriyor. Ayrıca çalışma, hiçbir kurumun Blockchain üzerinde kontrol kuramamasının da veri kaydı güvenliği açısından büyük fayda sağlayacağını ifade ediyor.
Blockchain ve Veri Depolaması
Blockchain’de veriler bir zincir halinde oluşturulan bloklar halinde kaydediliyor. Ancak bu bilgiler bir şirket ya da girişim tarafından işlenmiyor. Çalışma bu durumu şu şekilde açıklıyor: Bunun yerine değişiklik yeni bir blokta saklanıyor ve “x” in belli tarih ve saatte “y” olarak değiştirildiğini gösteriyor. Bu da veri depolaması açısından işleri hızlandırıyor ve kolaylaştırıyor.
Blockchain ve Veri Değişimi
Çalışmaya göre, her işlemi açıklayan meta veriler sistemdeki herkes tarafından kullanılabilir, ancak bu Blockchain içinde depolanan verilerin okunabilir olduğu anlamına gelmez. Blockchain, sistemi güvenli hale getiren takma ad özelliğine ve ortak anahtar altyapısına dayanıyor. Bu aşamaların her birinin sağlık verilerinde de uygulanması çalışmaya göre Blockchain’in bir başka avantajı olarak karşımıza çıkıyor.
Ayrıca bu başlıklara ek olarak Blockchain, radyolojinin aşağıdaki yönleri için de oldukça büyük faydalar sağlama potansiyeline sahip:
- Radyografilerin tanısal doğruluğunu artırmaya yardımcı olabilir ve radyologlar için bir karar destek aracı olarak hizmet edebilir.
- Klinik araştırma kalitesini artırabilir ve hasta verilerini paylaşmak ve güvenceye almak için akıllı sözleşmeler oluşturan merkezi olmayan otonom organizasyonlar (DAO) oluşturabilir. Bu yollarlar hastalara bir gelir kapısı oluşturabilir.
- Teleradyolojiye uygulanabilir ve hasta görüntüleri üzerinde bir bütünlük kontrolü sunabilir.
- Yapay zekanın radyolojiye entegrasyonu için büyük kolaylık sağlayabilir. AI, radyolojide devrimci fırsatlar vaat ediyor. Ancak hastalar, geliştiriciler, tedarikçiler ve destekleyiciler için zorluklar yaratan büyük bir veri seti gereksinimi ile sınırlanıyor. Blockchain, veri sahipleri ve merkezi veri deposu arasında büyük miktarda bilginin güvenli bir şekilde aktarılmasını kolaylaştırabilir.
Çalışmaya göre Blockchain teknolojisi oral radyoloji alanına birçok yenilik getirmeye hazır gibi görünüyor. Bu nedenle, oral ve maksillofasiyal radyologlar ve radyoloji uzmanları bu teknolojinin mevcut ve gelecekteki olası uygulamalarının farkında olmalı…
