Son zamanlarda, özellikle Facebook’un adını “Meta” olarak değiştirmesinden sonra metaverse’ olan ilgi ciddi bir şekilde arttı. Günümüzde metaverse projeleri, Meta ile benzer işler yapıyorlar. Ancak bu noktada Meta’nın merkezi olduğunu ve diğer projelerin merkezsizlik ile Meta’dan ayrıldığını belirtmek gerekiyor.
Ayrıca şu anda kripto para birimleri, blockchain ve NFT’ler metaverse ile iç içe ilerliyor. dolayısıyla ilerde Meta’dan ziyade bu projelerin metaverse evreninde söz sahibi olacağı düşünülüyor.
Bunlara ek olarak elde edilen bazı verilere göre, tüm blockchain kategorileri 2021 yılında deyim yerindeyse ortalığı kasıp kavururken GameFi ve Play-to-earn tüm yatırımların yaklaşık %13’ünü alarak en üst sırada yer aldı.
Kripto ekosisteminde ilgi DeFi’den NFT’ye ve oradan da GameFi’ye kayarken yılın ikinci yarısı önemli adımlar ile geride kalıyor. Örneğin, 6 Ağustos’ta Axie Infinity, Tencent tarafından yayınlanan en iyi mobil oyunlardan biri olan Honor of Kings’i bile geride bırakarak 17 milyon dolar gelir elde etti.
Meta ve Merkezsiz Metaverse
Facebook, daha önce de olduğu gibi dijital alandaki yerini kaybetmemek için adını Meta olarak değiştirdi ve metaverse alanındaki projelerini paylaştı. Ancak atılan bu adım özellikle merkezsizliğe odaklanan kripto topluluğu tarafından hoş karşılanmadı. Çünkü metaverse’ün merkezsiz olması amaçlıyor ama Meta bunu daha önce sosyal medya alanında yaptığı gibi merkezi bir şekilde yürütmeye çalışıyor.
Meta, her ne kadar bir metaverse olmak hedefini dile getirse de kullanıcılar bu metaverse ile ilgili söz sahibi değiller. Dolayısıyla platforma tam anlamı ile oluştuğunda kullanıcılar nasıl görüneceklerini ya da nasıl faaliyetler görmek isteyeceklerini seçemeyebilirler. Nihayetinde son söz Meta’da olacak.
Ancak blockchain teknolojisi kullanılarak oluşturulan metaverse’ler, platformun yönetimini kullanıcılara veriyor. Yani yaratılan metaverse neler olacağına, nasıl görüneceklerine ve hangi etkinlikler düzenleneceğine dair noktalara kullanıcılar karar veriyor. Bu da kullanıcılara gerçek bir özgürlük veriyor.
Hadi merkezsiz metaverse projelerinin bazılarını birlikte inceleyelim…
Decentraland (MANA)
Decentraland, en uzun süredir devam eden kripto para ve metaverse projeleri arasında yer alıyor. Decentraland, platformun tamamen şeffaf ve adil bir şekilde yönetilebilmesi için bir VR sosyal teknoloji kullanıyor.
Buna ek olarak Decentraland, sadece proje içinde değil aynı zamanda kendi değeri ile de kullanılabilen bir kripto para birim olan MANA’yı da kullanıcılarına sunuyor. Kullanıcılar oyun için satın alımlardan MANA’yı kullanabildikleri gibi, kripto para borsaları aracılığı ile de MANA yatırımı yapabiliyor.
Ayrıca kullanıcılar Decentraland’de, istedikleri kişi olabiliyor, kendi görünümlerini belirleyebiliyor, oyunlar oynayabiliyor, konserlere katılabiliyor ve metaverse’de oluşturulan dijital yerlere tek tıkla gidebiliyor. Ek olarak kullanıcılar, Decentraland’de dijital araziler de satın alabiliyor.
The Sandbox (SAND)
Sandbox, Decentraland projesine benzer bir proje olarak karşımıza çıkıyor. Çünkü Sandbox’ta kullanıcılar, gelir elde etmek için ürün, arazi ve gayrimenkul alıp satabiliyor. Ayrıca Sandbox, Decentraland’de de olduğu gibi kullanıcılara başkalarıyla sosyal olarak etkileşim kurma ve metaverse’ün keyfini çıkarma fırsatı da sunuyor.
Sandbox, Snoop Dogg ve Deadmau5 gibi müzik endüstrisindeki önemli isimlerin de ilgisini çekiyor. Ayrıca Sandbox’ta, The Walking Dead gibi oyunların reklamını yapan tanınmış şovlar da var.
Bu iki metaverse projesinin şu anda ekosistemi domine ettiklerini ifade edebiliriz. Bununla birlikte metaverse ekosisteminde; Axie Infinity (AXS), Bloktopia (BLOK), MOBOX (MBOX), Enjin (ENJ) ve MyNeighbourAlice (ALICE) gibi pek çok proje bulunuyor.
