English
Español
Çin misilleme kararı aldı ve Almanya ile Fransa da AB bloğunu misillemeye ikna etmeye çalışıyor. Trump son derece kararlı ve bedeli ne olursa olsun geri dönmeye niyeti yok gibi görünüyor. %34 ek tarifeyle Çin kısır döngüyü başlatmış oldu ve 11 ABD şirketini güvenilmez listeye ekleyerek misillemesini etkisini artırmaya çalışıyor. Kripto para yatırımcılarının bilmesi gereken çok fazla şey var.
ABD Verileri ve Ticaret Savaşı
Mart ayında ABD genelinde 228 bin kişilik istihdam oluşturuldu ve beklentinin üzerindeki rakam son 2 ayın üzerindeydi. Ancak işsizlik oranı %4,2’ye çıkarak beklentinin üzerinde kaldı. Bu kaosun ortasında dikkatten kaçan önemli bir detay var. Trump’ın göç kısıtlaması nedeniyle yabancı ülkede doğanların istihdamdaki payı son ayda da düştü. Göçmenlerin işgücüne katılımından daha hızlı biçimde yaşlanan ABD nüfusu ters orantı oluşturuyor.
Mart ayı işgücü verisine ek büyük katkıyı yine sağlık hizmetleri ve sosyal yardım sağladı. 78 iş ile en büyük pay buradan gelirken geçtiğimiz yılki işin de %45,6’sını temsil ediyordu. Yani işgücündeki artış üretimden ziyade hizmet sektöründen besleniyor gibi görünüyor. Eğlence ve ağırlama sektörü 43 bin iş, perakende 23.700 ve hükümet 19 bin iş üretti. Üretim bin civarı istihdam raporladı.
25-54 yaş arasındaki çalışma grubunun işgücüne katılımı 1990’ların sonundaki rekor seviyeye yakın seyrediyor.
Tarifelerle birlikte Japonya borsaları %12 civarında ve ABD borsaları yaklaşık %10 düştü. Çin, Almanya, Kanada, Birleşik Krallık ise nispeten daha az etkilendi.
Inflation Insights’ın kurucusu Omair Sharif son raporunda ücret artışlarındaki yavaşlamaya dikkat çekerek tarifeler nedeniyle artan fiyatların ABD vatandaşları tarafından göğüslenmesinin daha zor hale geldiğini söyleyerek parasal genişleme için artan ihtiyaca dair sinyal verdi.
Trump tarım dışı istihdam rakamlarını harika olarak tanımladı fakat bu veriler Mart ayına ait. Yani tarifelerin etkisini haftalardır söylediğimiz gibi Mayıs ayında gelecek verilerle (ve Nisan içindeki erken sinyaller) hissedeceğiz. ABD Çalışma Bakanı ise bu raporun son olumlu istihdam raporu olmayacağını söyleyerek iddialı bir açıklama yaptı.
Tüm bunlar Fed’in işgücü konusunda kendinden emin bir tavır takınmaya çalışsa da iç talebi artırmak için gevşemeye gitmek zorunda olduğunu gösteriyor.
Kripto Paralar ve Çin’in Hamlesi
Çin %34 ek vergi duyurdu ve Trump yazı hazırlandığı sırada “Çin yanlış oynadı, paniklediler – göze alamayacakları tek şey!” diyerek Truth hesabından paylaşım yaptı. 11 ABD şirketini güvenilmez kuruluşlar listesine ekleyen Çin bunların Çin’de ya da Çinli şirketlerle iş yapmasını yasakladı. Bu şirketlerin birkaçı şunlar;
- Skydio: Lityum iyon piller gibi kritik bileşenler için Çin’den ithalat yapan bir şirket. Otonom insansız hava araçları üretimi yapıyor ve piyasa değeri 2,5 milyar dolar.
- Kratos Unmanned Aeriat Systems: Çin ve Hong Kong’dan çeşitli bileşenler ithal ediyor. 4,65 milyar dolar değerinde. Savunma ve güvenlik, insansız hava sistemleri alanında çözüm üretiyor.
Diğerleri de aynı şekilde insansız hava sistemleri, araçları, savunma sistemleri üretiyor. Çin ayrıca neredeyse sadece Çin’de çıkarılan ve işlenen ve elektrikli arabalardan akıllı bombalara kadar her şeyde kullanılan yedi nadir toprak elementinin ihracatını kısıtlamak için lisans sistemi uyguluyor.
“ABD’nin bu uygulaması uluslararası ticaret kurallarına uygun değildir, Çin’in meşru hak ve çıkarlarını ciddi şekilde baltalamaktadır ve tipik bir tek taraflı zorbalık uygulamasıdır.” – Çin
RAND Çin Araştırma Merkezi Direktörü Jude Blanchette şunları söyledi;
“Pekin artık Trump yönetimiyle diplomatik angajmanın tam ölçekli bir ticaret savaşını önleyeceği kurgusunu sürdüremez. Pekin’e uygulanan yaptırım, vergi o kadar ağır ki itidalli davranmak için Çin’in çok az nedeni var.”
Kripto para yatırımcılarının bu şartlar altında önlenemez bir küresel ticaret savaşının ortasında olduğumuzu kavraması gerekiyor. Mart ayında düğümler çözülemedi ve pazarlıklar işe yaramadı. Çin üretimi ABD’ye kaydırarak muafiyet talep etmek yerine misilleme kararı aldı. O halde küresel ticarette durgunluk kaçınılmaz ve ülkelerin ayakta kalabilmek için, ekonomilerini ayakta tutabilmek için parasal genişlemeye gitmesi şart.
ABD’nin bile ihracat avantajı kazanmak adına zayıf dolar stratejisine geçtiği ortamda Fed’in “enflasyon hedefimiz %2’ye ulaşmadı ve üretim ekonomimizin çökmesi ve devasa işsizlik ihtimaline rağmen faizleri düşürmeyeceğiz” demesi gülünç olacaktır.
Faizlerin inmesi kripto paraların yükselmesi anlamına gelmeli. Yeterince uzun vadede bu küresel ticaret savaşının sıcak savaşa dönüşmesi riski uzun vadeli yatırımcılar için göz ardı edilemez bir gerçektir.
