Kripto paralar dünya çapında regüle edilmeye çalışılıyor ve Türkiye de bu konuda yeni bir adım attı. 2021 yılında konuşulan düzenleme beklenenden çok daha geç meclise geldi. Şubat ayında kesin gelecek denildikten sonra bugün TBMM’de nihayet detaylar açıklandı. Ancak maddeler kafa karışıklığını da beraberinde getirdi.
Kripto Para Yasası Türkiye
Öncelikle bu 19 madde ağırlıklı olarak Haziran ayında Türkiye’nin FATF gri listesinden çıkması amacıyla hazırlanmıştı. Hazine Bakanı Mehmet Şimşek sürekli olarak gri listeden çıkmamız için son adımın kripto düzenlemesi olduğunu söyledi. Bu noktada kara para aklama ile mücadele ve borsaların lisanslanmasıyla ilgili önemli adımlar atıldı.
Maddeler halinde konuyu ele alalım.
Kripto Para Vergi Oranı Ne?
Hayır bu tasarıda son kullanıcı için herhangi bir vergilendirmeden bahsedilmiyor. Borsaların kazancından %2 gibi bir para toplanacak ve bunlar SPK ile TÜBİTAK’a aktarılacak. İkinci düzenlemede (ne zaman geleceği belli değil) son kullanıcı için vergi hususu netleşecek. Tahmin edilen şey alım satımlardan düşük miktarda bir oranla birlikte kazançtan vergilendirme olacağı yönünde. Oranlar elbette belli değil.
Global Borsalar Yasaklanıyor Mu?
Global borsaların Türkiye’de reklam yapması artık engellenecek. Türkiye versiyonu olmayan yani ülkemizde şirket açmamış borsaların Türk vatandaşlarına hizmet vermesinin önüne geçilecek. Böylece global borsalar tıpkı ABD’nin yıllarca Binance borsasından istediği gibi global versiyonu kullanamıyor olacak. Ancak bu uzun bir süreç olacaktır hatta bazı borsaların çok da Türk müşterileri ayırmak için çabalamadığını görebiliriz. Nitekim Binance geçen yıl ABD vatandaşlarına göz yumduğu için de 4 milyar doları aşan ceza ödedi.
Ancak Ömer İleri’nin son açıklaması Türkiye’de şirket açan Binance gibi borsaların global versiyonda da Türk müşterilere hizmet verebileceğini söylüyor.
Merkezi Olmayan Cüzdanlar ve Genel Yorum
Merkezi olmayan cüzdanlarla alakalı bir sınırlama ancak yerel borsaların kısıtlama talimatı almasıyla mümkün olabilir. O halde Global borsaların kullanımı nasıl engellenecek? Burada girişte de belirttiğim gibi yerel borsaların sürekli denetim ve raporlamasıyla istenen hedefe ulaşılabilir. Kaldı ki ne SPK ne yerel borsaların böylesi kapsamlı bir denetimi yönetecek ölçüde donanımlı personeli var mı? Kurallar uygulanmak zorunda ve uygulanamamasından doğacak kamu zararları çok daha büyük problemler doğurabilir. Bu tüm tasarı çerçevesinde (varlıkların ayrıştırılması, zimmet suçu vesaire) kurumların işi zor.
Ana konuya dönersek merkezi olmayan borsalar engellenemiyorsa Global borsaların da (Global borsalarda yaptırımdan kaçmak için Türk kullanıcıları engellemezse) mevcut sistemde Türk kullanıcılar bu borsaları kullanmaya devam edebilir. DeFi platformlarını kullanabilir ve airdroplara katılabilir. Nitekim AKP’den Ömer İleri de böyle bir sınırlama olmadığını söyledi. Listelemeler için TÜBİTAK’ın veto yetkisi var. Bunun dışında varlıkların ayrı tutulması, zimmet suçu vesaire gibi detaylar de tasarıda bulunuyor.
