Büyük yatırım bankalarının, kredi kuruluşlarının ve hatta hükümetin sebep olduğu 2008 krizini hatırlayanınız az olabilir. Bugünkü kripto para yatırımcılarının yaş ortalamasını düşünürsek çoğu o günlerde genç veya çocuktu. Fakat 2008 krizini, Bitcoin’in doğuşunu ve bugün neler olduğunu iyi anlamamız gerekiyor. Çünkü tüm bunlar bize geleceğe dair fikirler verecek.
Bitcoin Almak Yasak
ABD’nin üçüncü büyük yatırım bankası Merrill Lynch 2008 krizinin en büyük darbe alanlarındandı. Lehman Brothers onun kadar şanlı değildi ve iflas etmesine müsaade ettiler. Ancak Merrill Lynch hükümetin tavsiyesi hatta belki de zorlamasıyla Bank of America tarafından o günlerde 50 milyar dolara satın alındı.
Bugün eğer Bank of America’nın yatırım bankası kolu Merrill Lynch müşterilerine spot Bitcoin ETF yasağı getirildi diye manşetler görebiliyorsak bunun sebebi Bank of America’nın onu hükümet zoruyla iflastan kurtarmasından dolayıdır. Bugün BofA destekli banka imajı harika görünüyor fakat 2008 yılını hatırlayanlar hikâyenin geçmişini bildiğinden bugünü daha iyi okuyabiliyor.
ABD’nin en büyük ikinci varlık yönetim şirketi Vanguard’ın ardından Merrill Lynch de müşterilerine spot Bitcoin ETF’e erişim kısıtlaması getirdi.
2008 Krizi ve Bugün
Göz göre göre gelen ancak para kazanma hırsının insanları işsiz, aç bırakma endişesini geçtiği günlerde 2008 krizi yaşandı. Hükümet şirketlere 15 kata kadar kaldıraç izni verdiğinde olacakları tahmin ediyordu. Ancak o günlerde bu kararları veren hükümet yetkililerinin göz kamaştıran beyaz yakalarıyla finans devlerinden transfer edilmiş olması kör numarası yapmalarını kolaylaştırdı.
Çok düşük gelire sahip insanlara kolayca kredi veren bankalar bu kredileri yönetim şirketlerine satıyor onlar da bunları CDO olarak ihraç ediyordu. Günün sonunda büyük bankaların müşterilerine karşı pozisyon aldığı onlar para kaybettikçe para kazandıkları bir süreç gördük. CDO’lar en yüksek notları alıyor böylece herkes bunlara yatırım yapmak için iştahlanıyordu. Bir elin parmağını geçmemesi gereken AAA notu kabaca 4 bin CDO’ya verilmişti. Çünkü Moody’s ve diğer en büyük 2 kredi derecelendirme kuruluşu en iyi notu verdikçe daha fazla para kazanıyordu.
S&P, Moody’s ve Fitch daha sonra Kongre’de ve mahkemede bu notların kendi görüşleri olduğunu söyleyecek sonunda işten yırtacaklardı. Herkes halinden memnundu. Ödeyemeyeceği ipotekli ev kredisi alanlar başlarına ne geleceğinden habersizdi. Kredi danışmanları şişen emlak fiyatlarına ve değişken faizlere rağmen tuzağına çektiği her kurban için aldığı bonus ödemelerinden dolayı mutluydu. AIG sigortaladığı borçlar için nakit tutmuyordu ve kimse bu saçmalığın ne anlama geldiğini ona sormuyordu.
Günün sonunda Bush 700 milyar dolarlık kurtarma paketini onaylamak zorunda kalacak ve Merrill Lynch gibi şanslı olanlar kurtarılacak, Lehman kurban olarak ortaya atılacaktı.
Yine yakın zamanda Nakamoto Bitcoin’i başlattı ve Genesis bloğa The Times’ın 03/Ocak/2009 tarihli haberini işledi;
“Başbakan (Şansölye), Bankalar için ikinci kurtarma paketinin eşiğinde.”
Aradan geçen 15 yıl ve bugüne baktığımızda bir tarafta trilyon dolarlık devler Bitcoin’i geleneksel finansa sokarken diğer tarafta 2008 yılının yüzü kızarmayanları onu “riskli, dolandırıcılığa açık” olarak tanımlıyor. Bunu Merrill Lynch gibi Bank of America’nın hayat öpücüğüyle 2008 krizinden sağ çıkması sağlananlar da yapıyor.
Bugün tezatlarla dolu ve gelecek belki de Bitcoin’in ikinci evrede 2008 krizine benzer bir dolandırıcılık aracına dönüştüğünü görmemize gebe. Sonrasında Bitcoin yeniden dirilip asli hüviyetine yani bugün olduğu gibi geleneksel finansa yamanma yerine ona gerçek bir alternatif olarak ortaya çıkma gücüne kavuşacak. Bu süre zarfında onun felsefesini umursamayan, tek amacı para kazanmak olanlar (%98 bile iyimser olabilir %99’u bu bakış açısında) küresel enflasyonist ortam, gelir adaletsizliği ve daha birçok sebepten bu bakış açısında tamamen haksız olmayan bu insanlar para kazanabilecek.
