Harvard ve MIT’den araştırmacılar tarafından kurulan bir kuantum bilişim girişimi olan QuEra, geçtiğimiz günlerde şimdiye kadar gördüğümüz en iddialı kuantum teknolojisine yönelik yol haritasını yayınladı. Şirket 2026 yılına kadar 100 mantıksal qubit ve 10.000 fiziksel qubit içeren bir kuantum bilgisayarı piyasaya sürmek için hazırlanıyor. Ayrıca planlanan bu sistemin pratik kuantum avantajı göstereceğini yani klasik ikili bilgisayarların yapamadığı yararlı hesaplama özelliklerini yapabileceklerini iddia ediyorlar.
Kuantum Bilişim Alanında Dikkat Çeken Adım
Konuya dair yol haritasına göre başarılması halinde QuEra’yı kuantum bilişim endüstrisinin ön sıralarına yerleştirecek bir dizi kilometre taşının ana hatlarını oluşturuyor. Mevcut kuantum pazarının lideri olarak kabul edilen IBM’in benzer bir sistemi 2027 yılında piyasaya sürmesi planlanırken, Google ve Microsoft’un da benzer bir sistemi bulunuyor. QuEra’ya göre şirket 2024 ve 2025 yıllarında 256 ve 3.000 fiziksel qubit’e sahip sistemler geliştirerek 10.000 qubit ve ötesine ölçeklendirecek.
Kuantum hesaplamayı ölçeklendirmenin önündeki en büyük engellerden biri hata düzeltme sorunudur. Kuantum sistemleri hesaplamalar için qubit’lere dayanır. Bunlar bir şekilde ikili sistemdeki bitlere benzer ancak kuantum fiziğinin doğası gereği hataya son derece meyilli yapılardır.
QuEra’nın kuantum hesaplama mimarisi ise transmon adı verilen süper iletken yük qubit’lerini kullanan IBM’in ürünü gibi sektördeki benzerlerinden önemli ölçüde farklıdır; çünkü qubit olarak atomlar kullanılır. Konuya ilişkin bir QuEra basın açıklamasında şu ifadelere yer veriliyor:
“Kuantum bilgisayarlar, hata düzeltme protokolleri uygulayarak kuantum bilginin bütünlüğünü daha uzun süreler boyunca koruyabilir ve klasik bilgisayarların erişemeyeceği karmaşık hesaplamalar yapmalarını sağlayabilir.”
Kuantum Devrimine Yönelik Önemli Detaylar
Şu sıralar bilim camiasında kuantum avantajına pratik düzeyde ne zaman ulaşılacağı ya da ulaşılıp ulaşılmayacağı konusunda bir fikir birliği yok. Bilim insanları, klasik bilgisayarlar tarafından çözülemeyeceği düşünülen sorunları çözmek için kuantum bilgisayarları kullanarak sayısız deney gerçekleştiriyor ancak bunların çoğu laboratuvar testleri dışında pratik kullanımı çok az olan veya hiç olmayan belirli algoritmaların çalıştırılmasını içeriyor.
Bununla birlikte QuEra ekibi tarafından yapılan çalışmalar da dahil olmak üzere son gelişmeler mevcut ilerlemenin ölçeklendirildiğinde mevcut veya teorik olarak makul herhangi bir ikili süper bilgisayarın yeteneklerinin çok ötesinde hesaplamalar yapabilen kuantum bilgi işlem sistemlerini ortaya çıkarabileceğini gösteriyor.
Gerçekleşmesi halinde bu kuantum devriminin kriptografi, fintech, kimya, yapay zeka, ulaşım ve sayısız diğer alan üzerinde önemli etkileri olması bekleniyor.
