Consensys’in zkEVM Linea başkanı Nicolas Liochon’a göre, zero-knowledge kanıt çözümleri Ethereum ekosisteminin ölçeklendirilmesine yardımcı olmada kritik öneme sahip ancak proto-danksharding’in roll-up maliyetlerini büyük ölçüde azaltması bekleniyor. Kore Blockchain Haftası sırasında konuşan Liochon, proto-danksharding’in roll-up maliyetlerini 10 kat daha azaltabileceğini tahmin etti.
EIP-4844 İçin Test Aşaması Sürüyor
Ethereum Improvement Proposal (EIP) tanımlayıcısı EIP-4844 ile de bilinen proto-danksharding, tipik olarak zincir dışı işlemleri ve verileri toplu hale getiren ve Ethereum blockchain hesaplama kanıtı gönderen rollup’ların maliyetini azaltmayı amaçlıyor. Ethereum Vakfı, proto-danksharding için beklenen bir lansman tarihini henüz belirlemedi ancak geliştirme ve testler hala devam ediyor.
Ethereum’un belgelerine göre çağrı verileri tüm Ethereum düğümleri tarafından işlendiğinden ve verilerin yalnızca kısa bir süre için kullanılabilir olması gerekmesine rağmen veriler zincir üzerinde süresiz olarak saklandığından, rollup’lar potansiyelleri açısından hala pahalı. Consensys Ağustos 2023’te Linea’nın lansmanını tamamladı, 150’den fazla ortağı işe aldı ve Ethereum’da 26 milyon dolardan fazla köprü kurdu.
Layer-1 Kullanımı Maliyetleri Arttırıyor
EIP-4844, gönderilebilen ve bloklara eklenebilen veri bloklarını tanıtacak. Bloklarda saklanan verilere Ethereum Sanal Makinesi tarafından erişilemeyecek ve belirli bir süre sonra silinecek bu da işlem maliyetlerini büyük ölçüde azaltacak.
“Gerçekte, rollup’ların maliyeti veri kullanılabilirliğine bağlıdır. Tüm verileri Layer-1’e yazıyoruz, bu yüzden tam olarak aynı güvenliğe sahibiz. Ancak bu pahalı; maliyetin %95’ini oluşturuyor.”
Liochon, Linea’nın birleştirilmiş işlemleri doğrulayan, paketleyen ve ardından kriptografik bir kanıt oluşturan zincir dışı hesaplamayı gerçekleştiren kanıtlayıcısının maliyetin yalnızca beşte birini temsil ettiğini söyledi. Bu durum, Optimistic Rollups gibi diğer çözümlerin aksine ZK-rollups’ı Ethereum ekosistemi için ölçeklendirme çözümü haline getirmenin önündeki en büyük engelin altını çiziyor. Liochon ayrıca Linea’nın Ethereum ekosistemi içinde çeşitli merkezi olmayan uygulamalar ve çözümler için kullanılacak genel amaçlı bir ZK-rollup olmayı hedeflediğini söyledi.
“Biz genel bir toparlayıcıyız. Belirli bir kullanım alanı ya da belirli bir etki alanına sahip olmak istemiyoruz. DeFi, oyun ve sosyal dahil olmak üzere her tür uygulamayı desteklemek oldukça önemli.”
