Kripto şirketlerinin kredi skandalı bitmiş değil ve dolaylı etkileri halen devam ediyor. Dev şirketler hatalarının kurbanı oldu. Spekülatif fiyat hareketleriyle meşhur kripto para piyasalarında geleneksel piyasalarda talep gören çözümlerin iyi sonuçlar doğurmadığını gördük. ABD’li Senatörler gözlerini bu kripto şirketine dikti.
Kripto Kredi Sorunu
Bankadan bir kredi çekmek istediğinizde sizden eğer bir ev almıyorsanız ve kredi skorunuz yüksekse teminat istenmiyor. Yüzbinlerce lira krediyi teminatsız çekebilir veya kredi kartınız, KMH limitinizle bu bakiyenizi harcayabilirsiniz. Eğer mali verileriniz çok daha iyiyse milyonlarca lira limitli kartlarınız ve teminatsız alabileceğiniz önden onaylı kredi limitleriniz olur. Peki aynı şey kripto paralarda yapılamaz mı?
2021 yılında kripto kredi kuruluşlarının yaptığı şey buna benzerdi. Örneğin 3AC Kurucusu Zhu Su güvenilirliği yüksek bir isimdi. Milyarlarca dolarlık fonlar yönetiyordu ve Voyager, Celsius, Genesis gibi kripto kredi borç verenlerinden teminatsız krediler alabiliyordu. Peki bu şirketler parayı nerden buluyordu? Bankalar sizin onlara yatırdığınız parayı kredi olarak diğer müşterilerine verebilir ve bunun karşılığında faiz geliri elde edersiniz. Örneğin Celsius da bunu yapıyordu. Müşterileri ona yıllık %10-15 APY için kripto para yatırıyor onlar da bu kripto parayı Zhu Su gibi isimlere veriyordu. Burada kadar bir bankanın yaptığı işe benzer bir şey yapıyorlardı.
Ama bir sorun var kripto paralar volatilitesi yüksek varlıklar ve ani hareketler verdiğiniz kredinin dolar karşılığını etkiliyor. Ayrıca kredi verdiğiniz Zhu Su gibi güvenilir (!) parlak zekalar eğer yanlış kararlar alırsa size ödeme yapamayabilir. Siz de müşterilerinize ödeme yapamazsınız ve iflas edersiniz. Celsius, Voyager, Genesis, BlockFi bunu yaşadı. Ama kredi musluklarının sonuna kadar açıldığı 2021 yılında ise kripto piyasası devasa bir boğa sezonu gördü.
Kripto Şirketini Sıkıştırıyorlar
Amerikalı senatörler kripto paralara yüksek maruziyeti olan Silvergate isimli kuruluşu sıkıştırmaya devam ediyor. Firmanın CEO’su Alan Lane’e yazdıkları yeni bir mektupta üç ABD’li senatör, kripto bankasının talihsiz FTX borsasıyla olan ilişkilerinin “kripto piyasası riskini geleneksel bankacılık sistemine daha da soktuğunu” iddia ederek Silvergate’in daha fazla bilgi vermesini talep ediyor. Elizabeth Warren (D-Mass.), John Kennedy (R-La) ve Roger Marshall (R-Kan) tarafından imzalanan iki partili grup, özellikle Silvergate’in geçen yıl toplu kullanıcı çekilmeleri sırasında hesaplarını desteklemek için yürüttüğü büyük bir nakit krediye işaret etti.
2022’nin 4. çeyreğinde Silvergate, kullanıcıların kripto mevduatlarından 8,1 milyar dolar çektiğini açıkladı ve bu durum yorumcular tarafından “büyük buhran döneminden daha kötü” olarak nitelendirildi. Bankanın şu anda feshedilmiş olan FTX ile yakın bağları nedeniyle, bu para çekme dalgası muhtemelen endişeli yatırımcıların devam eden zincirleme iflas sırasında paralarını korumalarıyla ilgiliydi. Aynı üç aylık dosyalama, Silvergate’in yaklaşık 5.2 milyar dolarlık borç senedi sattığını ve hesaplarını desteklemek için Federal Ev Kredisi Bankası’ndan (FHLB) 4.3 milyar dolarlık kredi çektiğini de gösterdi.
Mektupta şunlar yazıyordu;
“Silvergate‘in iflas etmesi halinde – Silvergate’in karşılaştığı para çekme oranlarının çok küçük bir kısmıyla karşı karşıya kalan bankalar gibi – FHLB ‘diğer varlıklar üzerinde yasal haciz önceliği iddia edebilir – esasen Ev Kredisi bankasını Federal Mevduat Sigorta Şirketi’nin (FDIC) mevduat sigorta fonu da dahil olmak üzere diğer tüm alacaklıların önüne koyabilir”
Senatörlere göre bu durum “FDIC’yi ve dolayısıyla Amerikan vergi mükellefini zor durumda bırakabilir.
